Pasa den ostiralean landa-eremuko bizilagunen txanda izan zen udal bibliotekan. Aportazio guneak dira beraiei gehien eragingo dieten berrikuntzetako bat eta horretara ere jarriko direla zioten.

Egungo edukiontzi soterratuak eta kontenedoreak kenduta, aportazio guneak izango dira landa-eremurako alternatiba. Ordutegi eta egutegi jakinik izango ez duten etxola giltzatuak dira aportazio guneak. Kontenedore hori, urdin, marroi eta grisa egongo dira eta bertara sartzeko giltza duten bizilagunek han utziko dituzte beren hondakinak. Landa-eremuko oiartzuar guztiei hondakinak atez ate biltzea ez da ekonomikoki bideragarria. Horregatik eraikiko dira aportazio guneak.

Bileran izan zirenek begi onez ikusi zuten aportazio guneen bidezko bilketa sistema, baina egin zituzten beren ekarpenak ere. Beiraren iglua ere etxolan bertan egon daitekeela proposatu zuten; erosotasunagatik, batez ere. Etxean hildako animalien larruak, tripak… uzteko lekua ere eskatu zuten. Honen aurrean, Udalak garbigunean kontenedore berezi bat egotea aurreikusten du.

Iruzkina gehitu

Asteazkenean Ugaldetxoko eskoletan elkartu ginen eta auzotarrek hondakinak birziklatzeko erraztasunak eta erosotasunak eskatu zituzten. Kontenedore sistemarekin, hainbat eta hainbat hondakin birziklagarri zabortegira joaten dira birziklatzeko baliabiderik edo, baliabideak izanda, birziklatzeko erosotasunik ez dugulako.

Atez atekoa martxan jartzean arazo hauek konpondu behar direla esaten zuten ugaldetxotarrek. Izan ere, auzotarren iritziz, bilketa sistema berriaren arrakastaren gakoetako bat izango omen da herritarrek birziklatzeko erraztasunak eta erosotasunak izatea. Eta arrazoia dute. Udal ordezkariek aipatu bezala, atez atekoarekin birziklatzeko ahalik eta baliabide gehien jarriko dira, eta gaizki egin nahi duenari gauzak zailduko zaizkio. Egoerari buelta emango zaio, alegia: egungo kontenedore sistemarekin gaizki egiteko erraztasun eta erosotasun guztiak ditugu, eta birziklatzeko, berriz, zailtasunak.

Atez atekoak dituen aukeren adibide dira herrian bertan oiartzuarrentzat eraikiko den garbigunea, egun plazan egoten den San Markoko furgoneta auzoetara jaistea, beiraren igluen zerbitzua hobetu eta indartzea, kaleko zakarrontziak bilketa sistema berrira egokitzea, pilen edukiontzi hori txikiak mantentzea…

Horiek eta beste hainbat zerbitzu izango dira baliagarri atez atekoa gero eta erosoagoa eta errazagoa izateko. Kontu honetarako ere ekarpenak jasotzea da auzoz auzoko bileren 2. errondaren helburuetako bat. Hurrengo abenduaren 23ra arte jarraituko du udalak lan horretan eta herritarrak bertan izatera animatu nahi ditu.

Iruzkina gehitu

Etxerako lanak eginda eta hondakinen bilketa sistema berriari ekiteko gogoz azaldu ziren Karrikako bizilagunak Artaso elkartera. Aurpegi berri asko izan arren, ondo informatuta etorri ziren eta eman ziren xehetasun berriak apuntatu eta apuntatu aritu ziren.

Usurbilen bizitutako auzotar batek berak azaldu zigun kubo marroia hondakin organikoekin betetzea ez dela hain erraza eta astean hirutan jasotzea nahikoa dela. Arazorik ez izateko trukuak ere eman zituen: etxean dugunean kuboa irekita eduki eta arrainik edo jaten dugunean, sukaldeko paperean bilduta utzi. Konposta kaxaren mekanika ere ezagutzen zuten. Badira jada praktikan jarria dutenak eta hauetako batek esplikatu zigun kaxak nola funtzionatzen duen.

Oso gustura egon ginen eta udal ordezkariek ere ikasi zituzten gauza berriak. Karrikatarrak, bejondeizuela!

Iruzkina gehitu

Iturriozko Iturri-Berri elkartean bi taldetan aritu ginen lanean atzo ilunabarrean. Auzotarrek hondakin batzuk zein frakzioren parte ote ziren galdetzen zuten. Hainbat ez ditugu egunero sortzen eta beste batzuek, berriz, material asko izaten dituzte nahastuta. Normala denez, zalantzak sortzen zaizkigu hondakin hauek nola birziklatu behar ditugun jakiteko garaian. Baditugu gauzak erraztuko dizkiguten oinarrizko irizpide batzuk (material birziklagarriak identifikatzen dituzten geziak…), baina, bestela, beti izango dugu gure hondakinak garbigune mugikor zein finkora eramateko aukera. 

Papera eta kartoia zintzilikailura nola ateratzearen kontua da bileretan bolo-bolo dabilen gaietako bat. Auzo askotan ari gara horretaz hizketan. Iturriotzen, nagusiki, herriko komertzioetan paperezko poltsak salmentan jartzea eskatu zuten. Argi dago udalak gai hau landu eta alternatibak proposatu behar dituela. Horretan dabil, herritarren ekarpenak aztertzen eta aukerak lantzen.

Iruzkina gehitu

Merkatari eta ostalariekin beren beharrak definitzen saiatu gara. Gehienek oraindik ez dakite ziur zein kantitate ateratzen duten hondakin frakzio bakoitzetik. Informazio bulegoko teknikariak banakako bisitetan dabiltza, eta poliki-poliki beharrak identifikatzen nahiz  ekarpenak jasotzen ari dira.

Etxez etxeko zerbitzua oinarri hartuta, merkatari eta ostalariek zerbitzu gehigarriak izateko aukera izango dute. Egun ez bezala, ordaindutako tasa jasotako zerbitzuaren araberakoa izatea lortu nahi dugu.

Kostuak ahalik eta gehien murriztuz, zerbitzurik osoena jasotzea da helburua. Horretarako, zerbitzu gehigarrien eta lokalean hondakinak izateko dugun lekuaren arteko orekan dago gakoa. Dendan, tabernan edo jatetxean hondakinak izateko lekua badugu, ez dugu zerbitzu gehigarririk beharko eta, beraz, ez dugu kostu gehigarririk ere izango.

Irizpide hau kontuan hartuta, hainbat aukera landu genituen bileran. Alde batetik, zerbitzu gehiagarriak ahalik eta merkatari eta ostalari gehienen artean eskatzeaz hitz egin genuen, kostu gehigarriak ahalik eta gehienen artean partekatzeaz, alegia. Bestalde, garbiguneak leku arazoak konpon ditzakeela ere komentatu zen. Izan ere, proposatu daiteke garbigune fijoan merkatari eta ostalarien hondakinak jasotzeko gune bat finkatzea.

Jordi Colomer San Marko Mankomunitateko teknikaria bileretan izan da eta gerturatu direnek bere Kataluniako esperientziez… galdetzeko aukera izan dute.

Iruzkina gehitu

Gurutzeren ezaugarriak ikusita, bizilagunek atez ate noraino bilduko den galdetu ziguten. Hotelaren parean dagoen biribilguneraino edo Arkaleko bidean gora abiatuta dagoen frontoia pasa osteko etxebizitzaraino hel litezke biltzaileak atez ate biltzera. Gainontzeko auzotarrentzat, aportazio guneak aurreikusten dira. Ez da ekonomikoki bideragarria Oiartzun guztiko etxeetan hondakinak atez ate biltzea eta aportazio guneak dira honi irtenbidea emateko alternatiba.

Aportazio guneak ez dira denen eskura dauden lekuetan kokatuko, arazotsua izan bailiteke. Aparkalekuetan, gune urbanoan… jartzea lortu behar da eta ez Usategietako sarrera bezalako toki anonimo eta isolatuetan. Etxola itxiak izango dira eta gune bat erabiltzen duten herritar guztiek giltza berdina izango dute bertan sartzeko eta beren hondakinak aportazio guneetan egongo diren 4 kontenedoreetan uzteko.

Egia da hainbat oiartzuarrek ez dutela beren hondarrak etxe atarian uzteko aukerarik izango eta, beraz, deserosutasun gehiago izango dituztela hondakinak ateratzeko garaian. Horregatik, herritar hauei bestelako erraztasunak eskaintze aldera, aportazio guneek ez dute ordutegi eta frakzioentzako maiztasun-egutegi definiturik izango.

Iruzkina gehitu

Ostegunean udaletxeko langileak izan genituen entzule. Pleno aretora gerturatu ziren Jon Kortajarena teknikariaren eta Aitor alkatearen azalpenak arretaz jarraitzera.

Auzotar, merkatari eta ostalariei bileren 1. errondan esandakoen inguruan aritu ginen. Osasun, ingurugiro eta lege arazoak arazo, udalen ardura da herriko diru kontuak kudeatzea eta atez ateko bilketak badu zeresana gai honetan.

Aitorrek azaldu bezala, hondakinen gestioak gero eta zulo handiagoak sortzen ditu udalen zakuetan, gero eta garestiagoa da gure hondakinak tratatzea. Errauskailua eraikitzeko beharrezko diruak ere jada biltzen hasita, 3 edo 4 urtean bikoiztu egingo dira udalek herriko hondakinak tratatzeagatik ordaindu beharreko tasak. 

Egungo kontenedore sistemak goia jota, arazo honi buelta emate aldera, atez ateko bilketa da irtenbiderik osoena. Izan ere, honela, ahalik eta gehien birziklatuta, gure hondakin ia denen zikloa itxi egingo dugu eta kasik ez dugu ezer eramango zabortegietara. Beraz, birziklatzen ez dugunagatik gutxiago ordainduko dugu eta birziklatutakoagatik, aldiz, diru-sarrerak jaso. Gauzak horrela, eta bizi ditugun garai zailek ere bultzatuta, Usurbil, Hernani eta Oiartzungo Udalez gain beste hainbatek azaldu dute bide honi ekiteko interesa.

Iruzkina gehitu

Asteazkenean hasi genuen eztabaida eta erabakitze prozesuko auzoz auzoko bileren 2. erronda. Elizaldetarren txanda izan zen udaletxeko pleno aretoan. Elkartu ginetatik batzuk ez ziren 1. bileran izan eta ez da seinale txarra, horrek herritar gehiagori informazio zuzena helarazteko eta ekarpen gehiago jasotzeko aukera izaten ari garela esan nahi baitu.

Talde lanetik ateratako ondorioen arabera, auzotarrek papera/kartoia eta ontzi arinentzako poltsa estandar batzuk edo eskatu dituzte txukuntasuna eta erosotasuna argudiatuz. Jakitun dira honek dakartzan kostuez, baina proposamen egokia dela uste dute. Gauzak horrela, udalak aztertuko ditu horretarako aukerak.

Zintzilikailuen bidezko bilketa sistema eta emergentzi guneen funtzioa begi onez ikusi badira ere, izan da ekarpenik. Pertxen eta emergentzi guneen arrakasta, hein handi batean, kokapenaren baitan dago. Pertxei dagokionean, etxeko ataritik ahalik eta gertuen eta biltzaileentzako leku erosoan jarri behar dira. Bi faktore horien arteko oreka topatu behar da. Portaletik zenbat eta urrunago eduki gantxoa, orduan eta inpertsonalagoa izango da eta horrek arazoak sor diezazkiguke.

Emergentzi guneak, aldiz, eskura ez ditugun tokietan egon behar lukete. Izan ere, horixe bera da beren funtzioa, emergentzi kasuetarako izatea. Bileren 1. errondan irekita edo itxita egon beharko luketen eztabaidatu da. Elizaldeko bizilagunek irekita egotearen aldeko jarrera azaldu dute. Egoera okertzen hasiz gero, izango da denbora ixteko.

Argi dago gauzak ondo egiten badakigula eta konfiantzaz ekin behar zaio erronkari. Denok eta denon artean egin behar dugu aurrera.

Iruzkina gehitu