Lehengo ostegunean Ergoiengo Auzokalte elkartean bildu ziren herritarrek atez ate bilduko diren hondakinek non bukatuko duten galdetu zuten. Udal ordezkariek azaldu bezala, egokiena herri bakoitzak bere hondakinak kudeatu eta tratatzea izango litzateke. Izan ere, udal bakoitzaren konpetentzia da bere hondakinak biltzea eta norberak berea gestionatu beharko luke. Honetara heltzea da Oiartzungo Udalaren helburua.

Atez ate biltzen hastean Udalak papera/kartoia Lanbarrengo plantara eramango ditu, ontzi arinak Urnietakora eta hondakin organikoak Azpeitiko Lapatxeko konposta makinara. Birziklatu ezin diren materialak, hasiera batean, San Markoko transferentzia plantara eramango dira. Beiraren gestioaz Ecovidriok jarraituko du arduratzen eta iglu berdeetan jasotako materiala Laudion dagoen plantara eramaten segiko du.

Hasiera batean horrela kudeatuko dira Oiartzungo hondakinak, baina hobekuntzak egiten joatea da udalaren nahia. Materia organikoaren tratamendurako Oiartzundik gertuago konposta planta bat izatea lortu nahi da eta errefusa, aldiz, inerteen zabortegi batera eramatea da egokiena; ez baita toxikoa izango. Hobekuntzak eginez, herriko hondakinak gero eta hobeto kudeatu eta tratatzea izango da helburua.

Iruzkina gehitu

Lehengo astelehenean Eusko Jaurlaritzako ingurumenaren kalitaterako arduraduna eta ingurumen teknikaria izan ziren Usurbilen atez atekoaren funtzionamendua gertutik ezagutzen.

Ostegunean Donostiako Alternatiba alderdiko kideen txanda izan zen, Duñike Agirrezabala buru zutela.

Iruzkina gehitu

Asteazkenean Ugaldetxoko eskoletan elkartu ginen eta auzotarrek hondakinak birziklatzeko erraztasunak eta erosotasunak eskatu zituzten. Kontenedore sistemarekin, hainbat eta hainbat hondakin birziklagarri zabortegira joaten dira birziklatzeko baliabiderik edo, baliabideak izanda, birziklatzeko erosotasunik ez dugulako.

Atez atekoa martxan jartzean arazo hauek konpondu behar direla esaten zuten ugaldetxotarrek. Izan ere, auzotarren iritziz, bilketa sistema berriaren arrakastaren gakoetako bat izango omen da herritarrek birziklatzeko erraztasunak eta erosotasunak izatea. Eta arrazoia dute. Udal ordezkariek aipatu bezala, atez atekoarekin birziklatzeko ahalik eta baliabide gehien jarriko dira, eta gaizki egin nahi duenari gauzak zailduko zaizkio. Egoerari buelta emango zaio, alegia: egungo kontenedore sistemarekin gaizki egiteko erraztasun eta erosotasun guztiak ditugu, eta birziklatzeko, berriz, zailtasunak.

Atez atekoak dituen aukeren adibide dira herrian bertan oiartzuarrentzat eraikiko den garbigunea, egun plazan egoten den San Markoko furgoneta auzoetara jaistea, beiraren igluen zerbitzua hobetu eta indartzea, kaleko zakarrontziak bilketa sistema berrira egokitzea, pilen edukiontzi hori txikiak mantentzea…

Horiek eta beste hainbat zerbitzu izango dira baliagarri atez atekoa gero eta erosoagoa eta errazagoa izateko. Kontu honetarako ere ekarpenak jasotzea da auzoz auzoko bileren 2. errondaren helburuetako bat. Hurrengo abenduaren 23ra arte jarraituko du udalak lan horretan eta herritarrak bertan izatera animatu nahi ditu.

Iruzkina gehitu

Etxerako lanak eginda eta hondakinen bilketa sistema berriari ekiteko gogoz azaldu ziren Karrikako bizilagunak Artaso elkartera. Aurpegi berri asko izan arren, ondo informatuta etorri ziren eta eman ziren xehetasun berriak apuntatu eta apuntatu aritu ziren.

Usurbilen bizitutako auzotar batek berak azaldu zigun kubo marroia hondakin organikoekin betetzea ez dela hain erraza eta astean hirutan jasotzea nahikoa dela. Arazorik ez izateko trukuak ere eman zituen: etxean dugunean kuboa irekita eduki eta arrainik edo jaten dugunean, sukaldeko paperean bilduta utzi. Konposta kaxaren mekanika ere ezagutzen zuten. Badira jada praktikan jarria dutenak eta hauetako batek esplikatu zigun kaxak nola funtzionatzen duen.

Oso gustura egon ginen eta udal ordezkariek ere ikasi zituzten gauza berriak. Karrikatarrak, bejondeizuela!

Iruzkina gehitu

Jon Kortajarena udal aholkularia aktore lanetan jarri dute. Ipar Euskal Herrian eta Landen hegoaldean emititzen duen  TVPI tokiko telebista Haurtzaroko konposta-makinaren gaineko erreportaia grabatzen aritu da. TVPI “Sud Ouest” taldearen filiala da eta 500.000 biztanleko eremuan emititzen du.

Erreportaiak Biarritz-ko Mundetis enpresaz dihardu. Mundetis hondakinak sortzen diren lekuan bertan tratatzeko eta bilketa kostuak murrizteko makinaria kudeatzen duen enpresa da. Konposta-makina industrialak ere badituzte beren zerbitzuen artean eta Haurtzaro ikastolakoaren funtzionamendua azaldu nahi izan dute erreportaian.

Ikastolako konposta-makina Kollvik etxekoa da eta jangelako hondakin organikoak konpostatzeko jarri zen martxan orain urte bete. Astelehenetik ostiralera egunero ematen diren 400 bazkariren hondarrak tratatuz, 2 hilabeteren buruan sortzen da abonua. Ikastolako ordezkariekin eta jantokiko langileekin egon ostean, Jon Kortajarena udal teknikariak eta Abdon Beitia Kollvik-eko gerenteak azaldu dute Haurtzaroko makinaren funtzionamendua kameren aurrean.

Iruzkina gehitu

Iturriozko Iturri-Berri elkartean bi taldetan aritu ginen lanean atzo ilunabarrean. Auzotarrek hondakin batzuk zein frakzioren parte ote ziren galdetzen zuten. Hainbat ez ditugu egunero sortzen eta beste batzuek, berriz, material asko izaten dituzte nahastuta. Normala denez, zalantzak sortzen zaizkigu hondakin hauek nola birziklatu behar ditugun jakiteko garaian. Baditugu gauzak erraztuko dizkiguten oinarrizko irizpide batzuk (material birziklagarriak identifikatzen dituzten geziak…), baina, bestela, beti izango dugu gure hondakinak garbigune mugikor zein finkora eramateko aukera. 

Papera eta kartoia zintzilikailura nola ateratzearen kontua da bileretan bolo-bolo dabilen gaietako bat. Auzo askotan ari gara horretaz hizketan. Iturriotzen, nagusiki, herriko komertzioetan paperezko poltsak salmentan jartzea eskatu zuten. Argi dago udalak gai hau landu eta alternatibak proposatu behar dituela. Horretan dabil, herritarren ekarpenak aztertzen eta aukerak lantzen.

Iruzkina gehitu

Merkatari eta ostalariekin beren beharrak definitzen saiatu gara. Gehienek oraindik ez dakite ziur zein kantitate ateratzen duten hondakin frakzio bakoitzetik. Informazio bulegoko teknikariak banakako bisitetan dabiltza, eta poliki-poliki beharrak identifikatzen nahiz  ekarpenak jasotzen ari dira.

Etxez etxeko zerbitzua oinarri hartuta, merkatari eta ostalariek zerbitzu gehigarriak izateko aukera izango dute. Egun ez bezala, ordaindutako tasa jasotako zerbitzuaren araberakoa izatea lortu nahi dugu.

Kostuak ahalik eta gehien murriztuz, zerbitzurik osoena jasotzea da helburua. Horretarako, zerbitzu gehigarrien eta lokalean hondakinak izateko dugun lekuaren arteko orekan dago gakoa. Dendan, tabernan edo jatetxean hondakinak izateko lekua badugu, ez dugu zerbitzu gehigarririk beharko eta, beraz, ez dugu kostu gehigarririk ere izango.

Irizpide hau kontuan hartuta, hainbat aukera landu genituen bileran. Alde batetik, zerbitzu gehiagarriak ahalik eta merkatari eta ostalari gehienen artean eskatzeaz hitz egin genuen, kostu gehigarriak ahalik eta gehienen artean partekatzeaz, alegia. Bestalde, garbiguneak leku arazoak konpon ditzakeela ere komentatu zen. Izan ere, proposatu daiteke garbigune fijoan merkatari eta ostalarien hondakinak jasotzeko gune bat finkatzea.

Jordi Colomer San Marko Mankomunitateko teknikaria bileretan izan da eta gerturatu direnek bere Kataluniako esperientziez… galdetzeko aukera izan dute.

Iruzkina gehitu

Gurutzeren ezaugarriak ikusita, bizilagunek atez ate noraino bilduko den galdetu ziguten. Hotelaren parean dagoen biribilguneraino edo Arkaleko bidean gora abiatuta dagoen frontoia pasa osteko etxebizitzaraino hel litezke biltzaileak atez ate biltzera. Gainontzeko auzotarrentzat, aportazio guneak aurreikusten dira. Ez da ekonomikoki bideragarria Oiartzun guztiko etxeetan hondakinak atez ate biltzea eta aportazio guneak dira honi irtenbidea emateko alternatiba.

Aportazio guneak ez dira denen eskura dauden lekuetan kokatuko, arazotsua izan bailiteke. Aparkalekuetan, gune urbanoan… jartzea lortu behar da eta ez Usategietako sarrera bezalako toki anonimo eta isolatuetan. Etxola itxiak izango dira eta gune bat erabiltzen duten herritar guztiek giltza berdina izango dute bertan sartzeko eta beren hondakinak aportazio guneetan egongo diren 4 kontenedoreetan uzteko.

Egia da hainbat oiartzuarrek ez dutela beren hondarrak etxe atarian uzteko aukerarik izango eta, beraz, deserosutasun gehiago izango dituztela hondakinak ateratzeko garaian. Horregatik, herritar hauei bestelako erraztasunak eskaintze aldera, aportazio guneek ez dute ordutegi eta frakzioentzako maiztasun-egutegi definiturik izango.

Iruzkina gehitu